امام صادق (ع) و تفسیر ظاهر و باطن قرآن

عبدالله بن سنان می‌گوید: ذریح محاربی برایم تعریف کرد که به حضرت امام جعفر صادق علیه السلام گفت:«خداوند در قرآنش فرمانی داده است که دوست دارم بفهمم معنایش چیست. در سوره حج، آیه ۲۹ فرموده:« ثمَّ لیَتَضٌوا تَفَثَهُم وَلیوفوا نُذُورَهُم»؛ (حاجیان خانه خدا باید چرک و آلایش خویش را بزدایند و به نذر خود وفا کنند.)

 حضرت صادق علیه السلام فرمود:«منظور از آیه ملاقات با امام است.» ماجرا را از ذریح شنیدم. خودم نزد امام رفتم و معنای همان آیه را پرسیدم. امام فرمود:« منظور از زدودن چرک و آلایش کوتاه کردن سبیل و گرفتن ناخن و این نوع کارهاست.» به امام گفتم:«ذریح محاربی از قول شما آیه را به گونه‌ای دیگر تفسیر می‌کند.» امام فرمود:« هم ذریح و هم تو راست می‌گویید. قرآن ظاهری دارد و باطنی، ولی کیست که بتواند آنچه را ذریح تحمل می‌کند، تحمل کند.»

منابع:
بحارالانوار،‌ ج ۹۲،‌ ص ۹۴، ‌ج ۴۷ از تفسیر عیاشی؛
نور ملکوت قرآن، ج ۱، ص ۳۲۶ – ۳۲۸