حدیث سلسلة الذهب (زنجیر طلا)

حدیث سلسلة الذهب به معنای سخن زنجیره‌ای طلایی است و به حدیثی گفته می‌شود که تمام راویان آن از امام معصوم (ع) باشند. (۱) بدین صورت که امام معصوم مانند موسی بن جعفر (ع) روایتی را از پدر خود امام صادق (ع) نقل کند و او از پدرش تا این که به حضرت علی (ع) یا پیامبر (ص) برسد. گاهی به حدیث قدسی و نقل سخن خدا می‌رسد. چون در تمام نقل راویان امامان معصوم(ع) قرار دارند، مانند این است که یک زنجیره طلایی را تشکیل می‌دهند، به همین خاطر حدیث سلسلة الذهب گفته می‌شود. امام هشتم علی بن موسی الرضا(ع) هنگامی که در سفر به خراسان وارد شهرستان نیشابور شد، در بازار شهر دو عالم و پیشوای شهر به نام ابوذرعه و محمد بن اسلم طوسی (که حافظ احادیث نبوی بودند) به حضرت عرض کردند: به حق پدران پاکیزه و گذشتگان گرامی خود، صورت مبارک خویش را بر ما آشکار کن و حدیثی از پدران خود از جدت برای ما ذکر کن.

معروف است که بیست و چهار هزار نویسنده در انتظار شنیدن حدیث بودند که آن را ثبت کنند. جریان کامل نقل این حدیث به شرح زیر می باشد: لَمَّا وَافَی أَبُو الْحَسَنِ الرِّضَا ع نَیْسَابُورَ وَ أَرَادَ أَنْ یَرْحَلَ مِنْهَا إِلَی الْمَأْمُونِ اجْتَمَعَ إِلَیْهِ أَصْحَابُ الْحَدِیثِ فَقَالُوا لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ تَرْحَلُ عَنَّا وَ لَا تُحَدِّثُنَا بِحَدِیثٍ فَنَسْتَفِیدَهُ مِنْکَ وَ قَدْ کَانَ قَعَدَ فِی الْعَمَّارِیَّةِ فَأَطْلَعَ رَأْسَهُ وَ قَالَ سَمِعْتُ أَبِی مُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ یَقُولُ سَمِعْتُ أَبِی جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ یَقُولُ سَمِعْتُ أَبِی مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ یَقُولُ سَمِعْتُ أَبِی عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ یَقُولُ سَمِعْتُ أَبِی الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ یَقُولُ سَمِعْتُ أَبِی أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ ع یَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص یَقُولُ سَمِعْتُ جَبْرَئِیلَ ع یَقُولُ سَمِعْتُ اللَّهَ جَلَّ وَ عَزَّ یَقُولُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ حِصْنِی فَمَنْ دَخَلَ حِصْنِی أَمِنَ مِنْ عَذَابِی فَلَمَّا مَرَّتِ الرَّاحِلَةُ نَادَانَا بِشُرُوطِهَا وَ أَنَا مِنْ شُرُوطِهَا (۲)

چون أبو الحسن الرضا (ع) به نیشابور آمد و خواست از آنجا نزد مأمون کوچ کند اصحاب حدیث جمع شدند و باو عرضکردند یا ابن رسول اللَّه از نزد ما میروی و حدیثی نمیفرمائی که ما از شما استفاده کنیم حضرت در هودج نشسته بود سر خود بیرون آورد و فرمود شنیدم از پدرم موسی بن جعفر میگفت شنیدم از پدرم جعفر بن محمد میگفت شنیدم از پدرم محمد بن علی میگفت شنیدم از پدرم علی بن الحسین میگفت شنیدم از پدرم حسین بن علی میگفت شنیدم از پدرم امیر المؤمنین علی بن ابی طالب میگفت شنیدم از رسول خدا (ص) میگفت شنیدم از جبرئیل میگفت شنیدم از خدای عز و جل میفرماید لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ حصن منست و هر که در حصن من در آید از عذابم در امانست چون راحله براه افتاد و گذشت فریاد کرد بما که با شروط آن و من هم از شروط آن.

پی‌نوشت‌:

۱ . طرائف المقال، سید علی بروجردی، ج ۲، ص ۲۵۵.

۲ . علامه مجلسی، بحار الأنوار ج : ۴۹ ص : ۱۲۳، مؤسسة الوفاء بیروت - لبنان، ۱۴۰۴ هجری قمر

منبع: aghigh.ir

سخنان امام رضا (ع) در تفسیر عرش و کرسی

اباصلت هروی میگوید: مأمون از امام رضا علیه السلام دربارهی این آیه سؤال کرد: و هو الذی خلق السموات و الارض فی ستۀ ایام اوست خدایی که آسمانها و زمین را در شش روز آفرید در حالی که » ( هود: ۷ ) « و کان عرشه علی الماء لیبلوکم ایکم احسن عملا عرش او بر روی آب بود. تا شما را بیازماید که کدام یک از شما اعمالتان بهتر است. امام رضا علیه السلام فرمود: خداوند تبارک و تعالی عرش، آب و ملایکه را قبل از خلقت آسمانها و زمین آفرید، و ملائکه با توجه نمودن به خود و عرش و آب، بر وجود خداوند استدلال میکردند. سپس خداوند عرش خود را بر روی آب قرار داد تا بدین وسیله قدرت خود را به ملائکه بفهماند، که خداوند بر هر کاری تواناست، سپس با قدرت و توانایی خویش عرش را بلند کرده و بر فراز آسمانهای هفتگانه قرا داد. آنگاه در حالی که بر عرش خود تسلط و استیلاء داشت، آسمانها و زمین را در شش روز آفرید، هر چند توانایی داشت که در یک چشم به هم زدن این کار را انجام دهد لکن آنها را در شش روز آفرید تا با این کار آنچه را که از آسمانها و زمین میآفرید کمکم و یکی یکی به ملائکه نشان دهد، تا بوجود آمدن و هر یک در هر مرتبهای، برای ملائکه دلیلی باشد بر خدا. و [صفحه ۷۲ ] خداوند عرش را به خاطر نیاز، نیافریده است، زیرا او از عرش و تمام مخلوقاتش بینیاز است. در مورد ذات اقدس او نمیتوان گفت که بر روی عرش نشسته است، زیرا او جسم نیست. خداوند بسیار بسیار برتر و والاتر از صفات مخلوقین است. اما دربارهی این قسمت از آیه که منظور این است، خدا آنها را «. تا شما را بیازماید و ببیند عمل کدام یک از شما بهتر است » « لیبلوکم ایکم احسن عملا » : میفرماید آفرید تا به اطاعت و عبادت و تکالیف خود آنها را بیازماید، اما نه به عنوان امتحان و آزمایش، زیرا او همیشه همه چیز را میدانسته و لو شاء ربک لامن من فی الارض کلهم جمیعا افانت تکره الناس حتی یکونوا » ؟ است. سپس مأمون گفت: معنی این آیه چیست ۱۰۰ ) اگر پروردگار میخواست تمام کسانی که بر روی زمین زندگی – یونس: ۹۹ ) « مؤمنین – و ما کان لنفس ان تؤمن الا باذن الله میکنند و همگی ایمان میآوردند آیا تو میخواهی مردم را مجبور کنی تا مؤمن شوند؟ در حالی که هیچ کس ایمان نمیآورد
مگر با اذن و اجازه خدا. امام رضا علیه السلام فرمود: مسلمانان به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله عرض کردند یا رسول الله! اگر آن کسانی را که بر آنها قدرت داشتی، مجبور میکردی که مسلمان شوند، تعداد ما زیاد میشد، و در مقابل دشمنان نیرومند میشدیم.
حضرت رسول در جواب آنها فرمودند.: نمیخواهم با بدعتی [صفحه ۷۳ ] که خداوند در مورد آن دستوری به من نداده است، خداوند را ملاقات کنم، و کسی نیستم که بخواهم در کاری که به من مربوط نیست، دخالت کنم. سپس خداوند آیه فوق را نازل فرمود و معنی آیه این است که: اگر خدا میخواست همه را مجبور میکرد، در دنیا ایمان آورند، همانطور که در موقع دیدن سختیها در آخرت اظهار ایمان میکنند. اگر این کار را با آنها انجام میدادم دیگر مستحق مدح و ثواب از جانب من نبودند لکن من میخواهم مردم از روی اختیار و بدون اجبار و ایمان بیاورند، تا مستحق احترام و اکرام و نزدیکی به من و جاودانگی در بهشت و اما «؟ آیا تو میخواهی مردم را مجبور کنی که ایمان آورند » « افانت تکره الناس حتی یکونوا مؤمنین » : برین باشند. خدا میفرماید کسی نمیتواند ایمان آورد مگر با اذن و اجازه و خواست » . این قسمت از آیه که میفرماید: و ما کان لنفس ان تؤمن الا باذن الله به این معنی نیست که انسانها از ایمان آوردن محروم هستند، بلکه به این معنی است که بدون خواست خدا نمیتوانند ایمان « خدا آورند، و اذن و خواست خدا، عبارت است که از امر و فرمان او به ایمان آوردن مردم در دنیا است که محل تکلیف و تعبد است، و الذین » : مجبور نمودن مردم به ایمان در موقعی است که تکلیف از آنها برداشته شود. مأمون گفت: معنی این آیه را توضیح دهید
کسانی که چشمهایشان از یاد من در پرده » ( صفحه ۷۴ ] (کهف: ۱۰۱ ] « کانت اعینهم فی غطاء عن ذکری و کانوا لا یستطیعون سمعا امام رضا علیه السلام پرده و غطاء چشم، از یاد و توجه قلبی ممانعت نمیکند، و یاد و «. و پوشش بود و توانایی شنیدن هم نداشتند توجه با چشم دیده نمیشود ولیکن خداوند کسانی را که ولایت علی بن ابیطالب علیه السلام را قبول ندارند، به افراد نابینا شبیه نموده است، زیرا توصیه و سفارش پیامبر صلی الله علیه و آله بر آنها سنگین و دشوار میآمد و نمیتوانستند به آن سخنان گوش فرا [ دهند [ ۶۳ ]. [صفحه ۷۵
برگرفته از کتاب امام رضا علیه السلام و قرآن نوشته: غلامرضا اکبری زیبدی

درجات بهشت به تعداد آیات قرآن

مفضل بن عمر از امام صادق علیه السلام نقل کرده است که فرمود: (علیکم بتلاوه القرآن فان درجات الجنه علی عدد آیات القرآن، فاذا کان یوم القیامه قیل لقاری القرآن اقرأ و ارقأ فکلما قرأ آیه یرقی درجه؛ بر شما باد به تلاوت قرآن! زیرا که درجات بهشت با عدد آیات مساوی است. روز قیامت به قاری قرآن گفته می شود که: بخوان و بالا برو. و او هر آیه که می خواند، یک درجه بالاتر می رود).

/پاورقی – وسائل الشیعه-ج۲-ص۸۴۲٫/

امام صادق (ع) و تفسیر ظاهر و باطن قرآن

عبدالله بن سنان می‌گوید: ذریح محاربی برایم تعریف کرد که به حضرت امام جعفر صادق علیه السلام گفت:«خداوند در قرآنش فرمانی داده است که دوست دارم بفهمم معنایش چیست. در سوره حج، آیه ۲۹ فرموده:« ثمَّ لیَتَضٌوا تَفَثَهُم وَلیوفوا نُذُورَهُم»؛ (حاجیان خانه خدا باید چرک و آلایش خویش را بزدایند و به نذر خود وفا کنند.)

 حضرت صادق علیه السلام فرمود:«منظور از آیه ملاقات با امام است.» ماجرا را از ذریح شنیدم. خودم نزد امام رفتم و معنای همان آیه را پرسیدم. امام فرمود:« منظور از زدودن چرک و آلایش کوتاه کردن سبیل و گرفتن ناخن و این نوع کارهاست.» به امام گفتم:«ذریح محاربی از قول شما آیه را به گونه‌ای دیگر تفسیر می‌کند.» امام فرمود:« هم ذریح و هم تو راست می‌گویید. قرآن ظاهری دارد و باطنی، ولی کیست که بتواند آنچه را ذریح تحمل می‌کند، تحمل کند.»

منابع:
بحارالانوار،‌ ج ۹۲،‌ ص ۹۴، ‌ج ۴۷ از تفسیر عیاشی؛
نور ملکوت قرآن، ج ۱، ص ۳۲۶ – ۳۲۸

قرآن در نگاه امام صادق علیه السلام

جهانی راز، اندر بای قرآن نباشد گفته ای همتای قرآن نشان های خدا را می توان دید که دارد جلوه در سیمای قرآن جمال و قدرت و فیض خدایی تجلی کرده در سینای قرآن
روزی که رسول خاتم صلی الله و علیه و آله دو وزنه سنگین و دو میراث گرانبها (قرآن و عترت) را به مردم معرفی کرد و برای نجات از گمراهی، تمسک به – ثقلین – را توصیه فرمود، اهل بیت خویش را نیز به عنوان قرآن شناسان خبیر معرفی کرد، تا پس از او، امت از ائمه الهام بگیرندو شاگردی عترت را با افتخار بپذیرند.
صادق آل محمد صلی الله و علیه و آله، در باره حبل المتین قرآن و شیوه بهره گیری ازآن و جایگاه کلام الهی، سخنان نغز بسیاری دارد که در این نوشته به اختصار به برخی از محورهای تعالیم و توصیه های حضرتش اشاره می کنیم، باشد که جامعه قرآنی و ولایی ما، از حضرت صادق علیه السلام سرمشق بگیرد و از سرچشمه هدایت قرآنی، جان عطشناک خویش را سیراب سازد.

۱- قرآن، تجلی گاه خدا
کلام الهی، جلوه ای از قدرت و علم و حکمت خداست و آیات قرآن،هریک نشانه ای از عظمت الهی است. امام صادق علیه السلام در زمینه جلوه گاه بودن قرآن برای ذات مقدس خدا البته برای چشم های بیدار ودلهای آگاه می فرماید:
(لقد تجلی الله لخلقه فی کلامه و لکنهم لایبصرون)
/پاورقی ۱- بحارالانوار، ج ۸۹، (بیروت)، ص ۱۰۷٫/
خداوند بر خلق خویش در کلام خودش تجلی کرده است، ولی آنان خدارا نمی بینند.

پدید آورنده: جواد ذوالجلالی

روزی پنجاه آیه قرآن بخوانید

حریز از امام صادق علیه السلام نقل کرده است که فرمود: (القرآن عهد الله الی خلقه فقد ینبغی للمرء المسلم أن ینظر فی عهده و أن یقرأ منه فی کل یوم خمسین آیه؛)

قرآن برنامه ای است الهی پس بسیار شایسته است که هر فرد مسلمان در عهد نامه الهی اش به دقت نظر افکند و هر روز دست کم پنجاه آیه را با تدبیر تلاوت کند)

/پاورقی – کافی-ج۲-ص۴۴۶٫

توصیف بهشت

َمثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِی وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فِیهَا أَنْهَارٌ مِنْ مَاءٍ غَیْرِ آسِنٍ وَأَنْهَارٌ مِنْ لَبَنٍ لَمْ یَتَغَیَّرْ طَعْمُهُ وَأَنْهَارٌ مِنْ خَمْرٍ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِینَ وَأَنْهَارٌ مِنْ عَسَلٍ مُصَفًّى وَلَهُمْ فِیهَا مِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ وَمَغْفِرَةٌ مِنْ رَبِّهِمْ کَمَنْ هُوَ خَالِدٌ فِی النَّارِ وَسُقُوا مَاءً حَمِیمًا فَقَطَّعَ أَمْعَاءَهُمْ ﴿۱۵﴾

 مثل بهشتى که به پرهیزگاران وعده داده شده [چون باغى است که] در آن نهرهایى است از آبى که [رنگ و بو و طعمش] برنگشته و جویهایى از شیرى که مزه‏ اش دگرگون نشود و رودهایى از باده‏ اى که براى نوشندگان لذتى است و جویبارهایى از انگبین ناب و در آنجا از هر گونه میوه براى آنان [فراهم] است و [از همه بالاتر] آمرزش پروردگار آنهاست [آیا چنین کسى در چنین باغى دل‏ انگیز] مانند کسى است که جاودانه در آتش است و آبى جوشان به خوردشان داده مى ‏شود [تا] روده ‏هایشان را از هم فرو پاشد (۱۵)

سوره ۴۷: محمد - جزء ۲۶ - ترجمه استاد فولادوند

#بهشت #عسل #شیر #نهر

.

ترور نافرجام پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)

وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْری نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ ( بقره - ۲۰۷ )

و بعضی از مردم از جان خود در راه رضای خدا درگذرند و خدا با چنین بندگان رئوف و مهربان است.

در تفسیر عیّاشی از امام باقر (علیه السلام) روایت آمده که پیرامونِ این آیه فرمود : ( این آیه ی درباره ی علی ابن ابیطالب (علیه السلام) نازل شده که جانش را برایِ خدا و پیامبر فدا نمود ؛ در آن زمان که کفّارِ قریش به دنبالِ پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) بودند ، به جایِ ایشان در بستر خوابید. 

قریش هم قسم شدند تا از هر قبیله یک نفر جمع شده و شبانه به منزلِ پیغمبر ریخته و هر یک از آنها یک ضربت بزنند و پیغمبر را به قتل برسانند و به این ترتیب خون آن حضرت میان قبیله های عرب منتشر شده ، بنی هاشم توانائی انتقام و طلب خون او را نداشته باشند.

جبرئیل نازل شد و به پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) خبر داد و دستور داد پسر عمویِ او علی (علیه السلام) به جای او در فراش آن حضرت بخوابد و خود به سویِ مدینه هجرت فرماید. حضرت هم چنین کرد. وقتی جوانان براساس معاهده و قرارِ خود به دنبالِ پیامبر آمدند و به خانه ریختند ، علی (علیه السلام) را بجایِ آن حضرت خفته دیدند که در بسترِ حضرت است. در حالی که نا امید و متضرّر شده بودند برگشتند. و خداوند پیغمبرش را از شر و مکر آنها نجات داد.

قرآن کریم رحمت برای مومنان و خسارت برای ستمگران

وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ وَلَا یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إِلَّا خَسَارًا ﴿۸۲﴾

و ما آنچه را براى مؤمنان مایه درمان و رحمت است از قرآن نازل مى ‏کنیم و[لى] ستمگران را جز زیان نمى‏ افزاید (۸۲)

سوره ۱۷: الإسراء - جزء ۱۵ - ترجمه فولادوند

عسل شفای مردم

وَأَوْحَى رَبُّکَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا یَعْرِشُونَ ﴿۶۸﴾

ثُمَّ کُلِی مِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُکِی سُبُلَ رَبِّکِ ذُلُلًا یَخْرُجُ مِنْ بُطُونِهَا شَرَابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِیهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ ﴿۶۹﴾

و پروردگارت به زنبور عسل الهام کرد که از کوه ها و درختان و آنچه [از دار بست هایی] که [مردم] بر می افرازند، برای خود خانه هایی برگیر. 

آن گاه از همه محصولات و میوه ها بخور، پس در راه های پروردگارت که برای تو هموار شده [به سوی کندو] برو؛ از شکم آنها [شهدی] نوشیدنی با رنگ های گوناگون بیرون می آید که در آن درمانی برای مردم است. قطعاً در این [حقیقت] نشانه ای [بر قدرت، لطف و رحمت خدا] ست برای مردمی که می اندیشند. 

سوره ۱۶: النحل - جزء ۱۴ - ترجمه استاد انصاریان